เปิดมิติใหม่เพื่อการศึกษา พัฒนาคนทุกช่วงวัย เมื่อสำเร็จหลักสูตรรับใบรับรองสมรรถนะ หรือสะสมหน่วยกิตเพื่อรับปริญญาในอนาคต
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปรารถนา ใจผ่อง ผู้อำนวยการโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวถึงโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ว่า
การศึกษาตลอดชีวิต คืออะไร และมีความสำคัญอย่างไรบ้างในยุคปัจจุบัน
การศึกษา VS ช่วงอายุ หากเรามองเรื่องการศึกษาหรือการเรียนในระบบ เราเริ่มจากการเรียนระดับประถม มัธยม และระดับปริญญาตรี บางส่วนก็ศึกษาในระดับที่สูงขึ้นในระดับบัณฑิตศึกษา โดยถ้ามองเป็นช่วงอายุคนการศึกษาในระบบมหาวิทยาลัย เป็นแหล่งให้ความรู้ หรือ บ่มเพาะคนให้มีความรู้ความสามารถ ได้ปริญญาตรี ในช่วงอายุ 18 -21 ปี หรือระดับบัณฑิตศึกษา อีกประมาณ อีก 2-4 ปี
บริบทที่เปลี่ยน ในปัจจุบันที่บริบททางสังคม เศรษฐกิจ และเทคโนโลยี ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รุนแรง และฉับพลันในหลากหลายมิติ ส่งผลต่อการดาเนินงานในทุกภาคส่วนที่ต้องเร่งปรับตัวให้ทันต่อสภาวการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ทักษะหรือสมรรถนะบางอย่างที่เคยได้เรียนหรือได้ใช้มาในสมัยเป็นนักศึกษา อาจไม่ตอบสนองหรือเพียงพออีกต่อไป
การศึกษาตลอดชีวิตจึงเกิด การศึกษาตลอดชีวิตจึงเป็นช่องทางที่ทำให้คนในสังคมได้มีโอกาสเข้าสู่ความรู้ได้ตลอดช่วงอายุ ไม่ได้จำกัดแค่การเรียนในระดับการศึกษาเพื่อปริญญา แต่เป็นการเรียนเพื่อมุ่งหวังประโยชน์จากความรู้ที่ได้ นำไปประยุกต์ใช้ในงาน หรือธุรกรรมของตนเอง
ที่มาและวัตถุประสงค์ของโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ด้วยสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกประเทศ มีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว รุนแรง และฉับพลันในหลากหลายมิติ ส่งผลต่อการดาเนินงานในทุกภาคส่วนที่ต้องเร่งปรับตัวให้ทันต่อสภาวการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ตระหนักถึงความสำคัญของการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งทางด้านเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และโครงสร้างประชากร จึงได้ริเริ่มแนวคิดในการจัดตั้ง "วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หรือ School of Lifelong Education" ขึ้น เพื่อสนองตอบต่อยุทธศาสตร์ชาติทั้งในด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ และการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม โดยมุ่งพัฒนาใน 2 มิติ ได้แก่
1) การจัดการศึกษาตลอดชีวิต โดยจัดให้มีรูปแบบการศึกษาที่ยืดหยุ่นตามความต้องการของผู้เรียน และเปิดโอกาสให้ผู้เรียน ทุกช่วงวัย (กลุ่มวัยเรียน วัยทางาน ผู้สูงอายุ และนักศึกษาเก่า) สามารถ เข้าศึกษาเพื่อพัฒนาตนเอง พัฒนาอาชีพและนำผลการเรียนรู้มาสะสมไว้ในระบบคลังหน่วยกิต (Credit Bank) และเทียบโอนเพื่อปริญญาได้ในอนาคต และได้รับการรับรองสมรรถนะจากทางมหาวิทยาลัย
2) การจัดการศึกษาเพื่อปริญญา โดยส่งเสริมให้มีหลักสูตรในลักษณะ ของพหุวิทยาการ (Multidisciplinary) หรือสหวิทยาการ (Interdisciplinary) ซึ่งเป็นการบูรณาการความรู้ ความชำนาญจากหลายคณะ/วิทยาลัย รวมถึงการพัฒนาไปสู่หลักสูตรในลักษณะ Tailor-made ในอนาคต
พันธกิจของโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มช.
พันธกิจของโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นหน่วยงานในการบริหารจัดการศึกษาสำหรับผู้เรียนในกลุ่มการศึกษาตลอดชีวิต เป็นหน่วยงานสนับสนุนหน่วยงานภายในเพื่อส่งเสริมให้เกิดการจัดการเรียนการสอนเพื่อผู้เรียน
กลุ่มเป้าหมาย การมุ่งเน้น และประโยชน์ที่จะเกิดขึ้น
การจัดการศึกษาตลอดชีวิต เป็นการขยายช่วงวัยในการเข้าถึงความรู้ เราเรียกกลุ่มคนที่เรียนผ่านการศึกษาตลอดชีวิตว่า ผู้เรียน
ผู้เรียนในกลุ่มวัยก่อนปริญญา นักเรียนทั้งระบบโรงเรียนปกติ หรือ สายอาขีวะ สามารถเข้าเรียนร่วมในกระบวนวิชาที่เปิดเพื่อนักศึกษาปริญญาตรีอยู่แล้วให้สามารถเข้ามาเรียนร่วม ล่วงหน้าได้ Advance Program (AP) ทำให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงความรู้ในระดับสูงได้ เมื่อผ่านการวัดและประเมินผล สามารถเก็บสะสมหน่วยกิต ขอ Transcript และสามารถถ่ายโอนหน่วยกิตได้เมื่อได้รับการตอบรับเข้าศึกษา ณ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยอาจใช้ประวัติการสะสมหน่วยกิจร่วมกับแฟ้มผลงานเพื่อประกอบการพิจารณารับเข้าในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้
ผู้เรียนในกลุ่มเรียนปริญญา นักศึกษาสามารถเรียนในกระบวนวิชาเพื่อปริญญาที่สองคู่ขนานไปกับหลักสูตรที่ตนกำลังศึกษาอยู่ หรือสำหรับนักศึกษาปริญญาตรีปี 3 ปี 4 สามารถเรียนวิชาในระดับบัณฑิตศึกษาที่มีความสนใจจะศึกษาต่อในอนาคตได้ ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องผ่านกระบวนการการรับเข้าปกติของปริญญาที่สอง เมื่อผ่านการคัดเลือก สามารถโอนหน่วยกิตได้
ผู้เรียนในกลุ่มวัยทำงาน (ได้รับปริญญาใบแรกแล้ว) เน้นการกลับมา Up/Re skills โดยหลักสูตรที่คณะพิจารณาจัดเป็นหลักสูตรเพื่อการปรับสมรรถนะให้สามารถนำไปใช้ในการทำงานที่เปลี่ยนไป เน้นการรับรองสมรรถนะจากทางมหาวิทยาลัย
ผู้เรียนในกลุ่มวัยสูงอายุ (Aging group) ประเทศของเรากำลังเข้าสู่สังคมที่มีผู้สูงอายุเป็นจำนวนมาก หลักสูตรที่คณะพิจารณาจัดสำหรับคนกลุ่มนี้คงไม่ได้มุ่งหวังเพื่อปริญญาหรือรับรองสมรรถนะ หากเป็นหลักสูตรเพื่อการดูแลตัวเอง การใช้ยา เน้นการเพิ่มพูนความรู้ทางศิลปวัฒนธรรม เน้นการทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น
แผนการดำเนินงานในอนาคต
แผนการดำเนินงานในระยะสี่ปีที่จะถึงนี้ แบ่งออกเป็นสองระยะ ดังนี้
ระยะที่ 1 (ระยะ 2 ปีแรก) มุ่งเน้นการทำงานเพื่อส่งเสริมการศึกษาตลอดชีวิต (LE : Lifelong Education) ประกอบด้วย
1) แต่งตั้งคณะทางาน CMU-credit bank
2) สำรวจความต้องการเข้าร่วมโครงการของแต่ละส่วนงานวิชาการ เพื่อกาหนดกลุ่มเป้าหมายและแผนการจัดการเรียนรู้
3) ออกแบบ platform สาหรับการเรียนรู้ในรูปแบบต่าง ๆ รวมถึงกำหนดหลักเกณฑ์ในการเก็บสะสมหน่วยกิต
4) จัดทาข้อบังคับ ประกาศที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ข้อบังคับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ว่าด้วยการศึกษาตลอดชีวิต พ.ศ. 2562 และประกาศอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
5) จัดทาระบบฐานข้อมูลเพื่อรองรับการลงทะเบียนและการสะสมหน่วยกิต
6) วางแผนการตลาด และประชาสัมพันธ์ให้กับกลุ่มเป้าหมายและผู้ที่สนใจทั่วไป
ระยะที่ 2 (ระยะ 2 ปีหลัง) มุ่งเน้นการทางานเพื่อบริหารจัดการและส่งเสริมให้เกิดหลักสูตร ในลักษณะของพหุวิทยาการ (Multidisciplinary) หรือสหวิทยาการ (Interdisciplinary)
1) รับมอบงานหลักสูตรสาขาวิชาร่วมจากบัณฑิตวิทยาลัย
2) แต่งตั้งคณะกรรมการบริหารหลักสูตรพหุวิทยาการ สหวิทยาการ เพื่อบริหารจัดการและส่งเสริมให้เกิดหลักสูตรในลักษณะของพหุวิทยาการ (Multidisciplinary) หรือสหวิทยาการ (Interdisciplinary)
ช่องทางการติดต่อโครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต
ขณะนี้โครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิตกำลังพัฒนาเว็ปไซต์ เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลการเข้าถึงกระบวนวิชาเรียนร่วม หรือ หลักสูตรระยะสั้นอยู่ ผู้สนใจสามารถติดตามความเคลื่อนไหวได้ที่ facebook page ชื่อ CMU School of Lifelong Education เบอร์โทรศัพท์ 0-5394-3695 – 96 หรือที่ e-mail: lifelong@cmu.ac.th
ด้วยบริบทของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งมีผลต่อการดำเนินชีวิต กิจกรรม ธุรกิจ หรืองานของทุกคน การเตรียมความพร้อมทางทักษะ Re skill หรือ Up skill เป็นเรื่องจำเป็นและสำคัญ มาเตรียมความพร้อม และตั้งรับกับการเปลี่ยนแปลงด้วยกันที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
รับฟังรายการเล่าสู่กันฟังกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ “โครงการจัดตั้งวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่” ได้ที่ https://prcmu.cmu.ac.th/talk_show.php?talk_id=363&M=9&Y=2019