ข่าว

อาการปวดเข่าเกิดได้หลายสาเหตุ ต้องแยกว่าอาการปวดเข่าเกิดจากในข้อเข่า หรืออาการปวดเข่าเกิดจากกล้ามเนื้อหรือเส้นเอ็นที่อยู่บริเวณรอบข้อเข่า และอาการปวดเข่าในข้อและทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อม สามารถพบได้ในผู้ป่วยที่มีอายุน้อยได้เช่นกัน
อาการข้อเข่าเสื่อม

มีอาการปวดเข่า เข่าบวม เข่าติด ถ้าเป็นเยอะจนเข่าผิดรูปเมื่อยืน จะมีลักษณะโก่งหรือแบะแสดงได้ชัดว่าเข่าเสื่อม
เข่าเสื่อมเกิดจากอะไร

การเกิดการถลอกของกระดูกเข่า ไม่ว่าจะเป็นจากแรงเสียดสี หรือสาเหตุอะไรก็ตามที่ทำให้กระดูกอ่อนถลอกและตายหายไป จะกลายเป็นกระดูกแข็งใต้กระดูกอ่อน และทำให้เกิดอาการปวด บางรายมีอาการเจ็บ ขัด ถ้าทราบอาการแน่ชัดและได้รักษาแต่เนิ่นๆ ก็จะหลีกเลี่ยงการผ่าตัดได้

ประเภทของภาวะข้อเข่าเสื่อม
– ข้อเข่าเสื่อมปฐมภูมิ เกิดจากตัวเอง ไม่มีปัจจัยอื่นมากระตุ้น ส่วนใหญ่พบในผู้หญิงที่มีอายุมาก
– ข้อเข่าเสื่อมชนิดทุติยภูมิ เป็นภาวะที่มีสาเหตุที่ทำให้เข่าพัง ได้แก่ นักกีฬา โดยเฉพาะนักกีฬาฟุตบอล เนื่องจากมีการเกิดอุบัติเหตุบ่อย มีการเกิดกระแทกที่หัวเข่าบ่อย ไม่ว่าจะเป็นหมอนรองกระดูกเข่า เส้นเอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาด ทำให้เข่าไม่มั่นคง เข่าหลวม เมื่อขยับเกิดแรงเสียดสีทำให้ทำลายกระดูกอ่อน ผิวข้อ จนเกิดโรคกระดูกข้อเข่าเสื่อมได้ หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่มาพบแพทย์ จะทำให้มีภาวะเข่าหลวม สุดท้ายก็จะทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมเร็วกว่าวัยอันควรได้
ภาวะอื่นที่อาจจะพบได้ คือภาวะที่มีการอักเสบในข้อเข่า ไม่ว่าจะเป็นโรคข้ออักเสบจากโรคแพ้ภูมิตัวเอง หรือมีภาวะเลือดออกในข้อ ดังนั้นเมื่อรู้ว่ามีโรคประจำตัวเหล่านี้เกิดขึ้นแล้ว เมื่อไหร่ก็ตามที่มีอาการปวดเข่าควรรีบพบแพทย์

ใครเสี่ยงต่อภาวะข้อเข่าเสื่อมปฐมภูมิ
– ผู้หญิงมากกว่าผู้ชายถึง 4 เท่า ผู้หญิงชาวเอเชียพบได้มากกว่าด้วยวิถีชีวิต เช่น การนั่งกับพื้น นั่งพับเพียบ นั่งขัดสมาธิ ยิ่งทำให้เกิดแรงกดแรงกระแทกในหัวเข่า ก็ยิ่งจะทำให้กระดูกอ่อนผิวข้อถูกเสียดสีและร่อนหายไป ทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมได้
– พระสงฆ์ เช่น การลุกนั่ง
– เกษตรกรรม เช่น การก้ม การย่อ
– คุณครู เช่น การเดินขึ้นลงบันไดบ่อย การใส่รองเท้าส้นสูง
– ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก พบว่าน้ำหนักที่กระแทกหัวเข่าจะมากกว่าน้ำหนักตัวถึง 7 เท่า แรงที่กระแทกในกระดูกอ่อน ทำให้เกิดการสึกเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อจะมาก
เช็คสัญญาณเตือนแบบไหนเรียกว่าข้อเข่าเสื่อม
– นั่งยองๆ แล้วปวดตื้อบริเวณสะบ้าหัวเข่า
– นั่งขัดสมาธินานๆ แล้วมีอาการปวดตื้อๆ ที่บริเวณสะบ้าหัวเข่า

หากมีอาการเหล่านี้เป็นสัญญาณเตือนจากการเข้าสู่การเสี่ยงเป็นภาวะข้อเข่าเสื่อม

***อาการของข้อเข่าเสื่อมที่ควรระมัดระวังคือ มีอาการปวด มีเสียงดังเวลาขยับ บางรายมีอาการข้อยึดติด ขยับได้ลดลง บวม เข่าผิดรูป ไม่มั่นคง ควรพบแพทย์เพื่อผ่าตัด

การป้องกันข้อเข่าเสื่อม
– ให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง เช่น ลดการเดินขึ้นลงบันไดบ่อยๆ ลดท่านั่งพับเพียบ ขัดสมาธิ ลดน้ำหนัก
– รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ
– รับประทานยาบำรุง เช่น สารสกัดจากงาดำ อโวคาโด ขมิ้น กลูโคซามีน (glucosamine) คอลลาเจน
– บริหารข้อเข่า เช่น การเดิน ปั่นจักรยานอยู่กับที่ปรับความหน่วงให้หนัก โดยเพิ่มกล้ามเนื้อต้นขา เพิ่มการงอขยับข้อเข่า นั่งเหยียดเข่าถ่วงน้ำหนักไว้

ขอบคุณข้อมูลจาก : ผศ.ดร.นพ.สักกาเดช ลิ้มมหาคุณ หัวหน้าภาควิชาออร์โทปิดิกส์
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เรียบเรียง : นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร
งานประชาสัมพันธ์
คณะแพทยศาสตร์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่