ข่าว

วันที่ 29 ตุลาคมของทุกปี ได้รับการกำหนดจาก องค์การโรคหลอดเลือดสมองโลก (World Stroke Organization: WSO) ให้เป็น “วันโรคหลอดเลือดสมองโลก” หรือ “วันอัมพาตโลก” โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างความตระหนักถึงการป้องกันและการดูแลตนเองให้ห่างไกลจากโรคหลอดเลือดสมอง เพราะโรคนี้เป็นภาวะฉุกเฉินที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และต้องการการรักษาทันท่วงที
ความสำคัญของการรักษาฉุกเฉิน
โรคหลอดเลือดสมองเกิดขึ้นเมื่อสมองขาดเลือดไปหล่อเลี้ยง ทำให้สมองสูญเสียการทำงาน ทุกๆ 1 นาทีที่เซลล์สมองขาดเลือด เซลล์สมองจะตายถึง 1 ล้านเซลล์ ซึ่งอาจนำไปสู่ความพิการถาวรหรือการเสียชีวิตหากไม่ได้รับการช่วยเหลืออย่างทันท่วงที
คำขวัญและเป้าหมายในการรณรงค์ปี 2567
คำขวัญปีนี้จากกระทรวงสาธารณสุขคือ “อัมพาตลดได้ ใส่ใจพฤติกรรม รู้ทันป้องกัน ดูแลฟื้นฟู” ซึ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ป้องกันตั้งแต่เริ่มต้น และการฟื้นฟูสุขภาพที่มีประสิทธิภาพเพื่อลดความเสี่ยงและอันตรายจากโรคนี้
โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร
โรคหลอดเลือดสมองเกิดจากการที่หลอดเลือดตีบ อุดตัน หรือแตก ทำให้สมองขาดเลือด แบ่งเป็น :
• เส้นเลือดสมองตีบหรืออุดตัน : การขาดเลือดส่งผลให้เนื้อเยื่อสมองถูกทำลาย
• เส้นเลือดสมองแตก : ส่งผลให้เกิดเลือดออกในสมอง ซึ่งมีอันตรายสูงและต้องได้รับการดูแลฉุกเฉิน
• อาการเบื้องต้นและการสังเกตอาการด้วยหลัก F.A.S.T
• หลัก F.A.S.T เป็นแนวทางช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว :
F (Face): ใบหน้าชา หรือปากเบี้ยว
A (Arm): แขนอ่อนแรง หรือทรงตัวลำบาก
S (Speech): พูดไม่ชัด หรือพูดไม่ได้ทันที
T (Time): รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที ไม่เกิน 4.5 ชั่วโมงหลังเริ่มมีอาการ
ปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมอง
แบ่งออกเป็น:
• ปัจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนไม่ได้ เช่น เพศ (พบมากในเพศชาย) และพันธุกรรม
• ปัจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนได้ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน การสูบบุหรี่ ดื่มสุรา และการขาดการออกกำลังกาย
แนวทางการตรวจวินิจฉัยและการรักษา
หากพบอาการ ควรรีบตรวจคัดกรองทันที แพทย์อาจตรวจร่างกายร่วมกับเอกซเรย์สมอง และให้ยาละลายลิ่มเลือดภายใน 4.5 ชั่วโมงแรก เพิ่มโอกาสการฟื้นตัวได้ถึง 60%
การป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง
การป้องกันเป็นหัวใจสำคัญในการลดความเสี่ยง :
• ควบคุมความดันโลหิตและคอเลสเตอรอล
• เลิกสูบบุหรี่และดื่มสุรา
• ควบคุมน้ำหนัก
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• เพิ่มผักและผลไม้ในอาหาร
• กิจกรรมรณรงค์ในวันโรคหลอดเลือดสมองโลก
กิจกรรมต่างๆ จะเน้นการสร้างความตระหนักถึงการป้องกัน เช่น นิทรรศการให้ความรู้ การให้คำแนะนำเรื่องสุขภาพ การตรวจคัดกรองความเสี่ยง และการสนับสนุนการออกกำลังกาย

ขอบคุณข้อมูลจาก : ผศ.นพ.ชุติเทพ ทีฆพุฒิ อาจารย์หน่วยประสาทวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เรียบเรียง : นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร
งานประชาสัมพันธ์
คณะแพทยศาสตร์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่