ข่าวสาร : 100 ปี ชาตกาล รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา มรดกแห่งความเมตตา สู่การพัฒนาวิชาชีพพยาบาล

100 ปี ชาตกาล รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา มรดกแห่งความเมตตา สู่การพัฒนาวิชาชีพพยาบาล

19 พฤศจิกายน 2567

คณะพยาบาลศาสตร์

100 ปี ชาตกาล รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา มรดกแห่งความเมตตา สู่การพัฒนาวิชาชีพพยาบาล
.
ขอสดุดีเกียรติคุณ รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา อาจารย์ผู้บุกเบิก ท่านเกิดเมื่อวันที่ 14 มิ.ย. พ.ศ.2467 ที่ ต.ป้อมปราบ อ.ป้อมปราบ จ.พระนคร (กรุงเทพมหานครในปัจจุบัน) สิริอายุรวม 99 ปี สำเร็จการศึกษา ชั้นม. 6 จาก รร.สายปัญญา อนุปริญญาพยาบาลผดุงครรภ์และอนามัย เมื่อ พ.ศ.2487 จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
.
ท่านได้รับทุนโคลัมโบ ศึกษาหลักสูตรอาจารย์พยาบาลจากออสเตรเลียและได้รับทุน The China Medical Board of New York, Incorporation ให้ไปศึกษาต่อต่างประเทศ สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีทางการพยาบาลและปริญญาโทการบริหารการพยาบาล จากมหาวิทยาลัยบอสตัน สหรัฐอเมริกา หลังจากนั้นได้โอนย้ายจากโรงพยาบาลศิริราชมาทำงานที่ รพ.มหาราชนครเชียงใหม่เพื่อเตรียมความพร้อมเป็น รพ.มหาวิทยาลัยที่จะมีการเรียนการสอนหลักสูตรแพทยศาสตร์และพยาบาลศาสตร์ของมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ซึ่งเป็นการขยายโอกาสทางการศึกษาจาก กทม.ไปยังภูมิภาค ท่านได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายบริการพยาบาลของคณะแพทยศาสตร์ เพิ่มเติมจากการเป็นหัวหน้าฝ่ายการพยาบาล ปฏิบัติงานตั้งแต่พ.ศ.2511-2524 ท่านได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรองคณบดีฝ่ายปฏิบัติการพยาบาลของคณะฯ เมื่อ พ.ศ.2516 มีบทบาทสำคัญในการประสานงานกับโรงพยาบาลในด้านการฝึกปฏิบัติของนักศึกษา เมื่อโครงการจัดตั้งคณะพยาบาลศาสตร์ได้รับการสถาปนา เมื่อ พ.ศ.2515
.
รางวัลเกียรติยศที่ได้รับ
-เหรียญทองเรียนดีตลอดหลักสูตรการศึกษาพยาบาลทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยได้รับพระราชทานเข็มเครื่องหมายโรงเรียนพยาบาลศิริราชทองคำลงยาจากพระหัตถ์ของล้นเกล้ารัชกาลที่ 8 พ.ศ.2489
-รางวัล “อาจารย์ดีเด่น” ของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ.2526 ท่านได้รับพระราชทาน ปริญญาพยาบาลศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัย เชียงใหม่ พ.ศ.2533
-พยาบาลดีเด่น สาขาผู้บำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมจากสภาการพยาบาล พ.ศ. 2547
-รางวัลเชิดชูเกียรติ 50 ปี 50 คนดีศรีสมาคมพยาบาล จากสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยสาขาภาคเหนือ พ.ศ.2555 เป็นต้น
.
ท่านยังได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตามลำดับชั้นตราตั้งแต่ปี พ.ศ.2497 และปี พ.ศ.2527 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ท่านได้รับ คือ ระดับชั้นสายสะพาย ชั้น 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
.
ท่านนับเป็นผู้ที่มีวิสัยทัศน์ และได้วางรากฐานไว้อย่างมั่นคง ทั้งด้านการบริหารการพยาบาล ด้านบริการพยาบาล ด้านวิชาการ และด้านสวัสดิการของเจ้าหน้าที่พยาบาลทุกตำแหน่งในโรงพยาบาลนครเชียงใหม่ ให้มีความเจริญก้าวหน้า โดยได้กำหนดคุณสมบัติอย่างชัดเจนของการเข้าสู่ตำแหน่งของพยาบาลทุกระดับ เพื่อให้มีมาตรฐาน มีคุณค่า และสมศักดิ์ศรีของการเป็นผู้นำการพยาบาลของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ท่านเป็นแบบอย่างที่ดีในการเป็นผู้นำทางการพยาบาลที่ยึดหลักคุณธรรม จริยธรรม และ เมตตาธรรม
.
คุณครูผู้ให้ : พยาบาล 5 แผ่นดิน ท่านเป็นครูพยาบาลต้นแบบ ท่านเป็นที่รักและเคารพจากผู้ที่เคยร่วมงานกับท่านและลูกศิษย์ มีผู้มาเยี่ยมเยียนท่านอยู่เสมอ ท่านเป็นผู้ที่ใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพและคุ้มค่า ถึง 5 แผ่นดิน ท่านเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ศิษย์และบุคคลที่เคยร่วมงานทั้งอดีตและปัจจุบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ การให้
.
นอกจากผลงานด้านวิชาชีพพยาบาลแล้ว ท่านยังเป็นผู้ที่มีจิตอาสา เป็นผู้ทั้งผู้ริเริ่ม และร่วมก่อตั้งในกิจกรรมสาธารณกุศล อาทิ เช่น ท่านอาจารย์เป็นแกนนำของ รพ.มหาราชนครเชียงใหม่ ในการจัดตั้งหน่วยแพทย์อาสาเคลื่อนที่ พอ สว. ซึ่งท่านมีบทบาทอย่างมากในการบริหารจัดการให้มีบุคลากรทางการพยาบาลประจำในการประสานงานวิทยุ จัดเวชภัณฑ์ยา และจัดตารางปฏิบัติงานของสมาชิกในการออกหน่วยแพทย์อาสา ทุกวันเสาร์ โดยเฮลิคอปเตอร์ หรือทางรถยนต์ และเป็นผู้ประสานงานกับผู้เกี่ยวข้องที่ออกหน่วยและพื้นที่ ตลอดจนรายงานการออกหน่วยแต่ละครั้งต่อสำนักพระราชวัง
.
ท่านเป็นสมาชิกร่วมก่อตั้งสมาคม ตั้งแต่ปี พ.ศ.2504 จนกระทั่งสามารถจดทะเบียนก่อตั้งสำเร็จในปี พ.ศ.2507 นับเป็นสมาคมสาขาแห่งแรกของสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย มีเป้าหมาย คือ การสร้างความสามัคคีและพัฒนาวิชาชีพไปพร้อมกับการบำเพ็ญประโยชน์เพื่อสังคม ดำเนินกิจการต่อเนื่องด้วยความเข้มแข็งมาโดยตลอด ท่านได้รับเลือกให้เป็นนายกสมาคมระหว่างปี พ.ศ.2525-2526
.
คณะกรรมการผู้ริเริ่มก่อตั้งมูลนิธิฯ สงเคราะห์เด็กกำพร้าบ้านกิ่งแก้ว จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งในขณะนั้นคุณหญิงเจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล ดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมูลนิธิฯ และท่านอาจารย์เป็นรองประธานกรรมการมูลนิธิฯ ท่านเป็นหนึ่งในคณะกรรมการผู้ริเริ่มก่อตั้งมูลนิธิฯ เมื่อปี พ.ศ.2507 และปฏิบัติงานตลอดมา
.
ท่านเป็นสมาชิกร่วมก่อตั้งและดำรงตำแหน่งนายกสโมสรไลออนส์คำดาราหลายวาระ (2527-2528)เป็นผู้ทำงานที่เข้มแข็งในการจัดหาทุนดำเนินการเพื่อจัดกิจกรรมช่วยเหลือชุมชน ดูแลและส่งเสริมสุขภาพอนามัยของเด็กและผู้ชราในชุมชนห่างไกล จัดหายาและเวชภัณฑ์เพื่อตรวจสุขภาพโดยหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ และท่านได้รับรางวัลไลอ้อนผู้ปฏิบัติกิจกรรมดีเด่นจากสโมสรไลอ้อนสากลประเทศไทย ภาค 310 เอ ในปี พ.ศ.2528
.
ภายหลังเกษียณราชการเมื่อปี พ.ศ.2527 ท่านได้พำนัก ณ บ้านเลขที่ 48 หมู่ 3 ซ.ลมแล้ง ถ.ศิริมังคลาจารย์ ต.สุเทพ อ.เมืองเชียงใหม่ ท่านยังคงทุ่มเทให้กับงานบริการสังคมอย่างต่อเนื่องตลอดมา โดยเฉพาะการเป็นอาสาสมัครทำงานที่บ้านเด็กกำพร้ามูลนิธิกิ่งแก้ว วิบูลสันติ จ.เชียงใหม่ ในวัย 96 ปี ท่านยังมีสุขภาพแข็งแรงและปฏิบัติตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม นอกนี้ท่านได้มอบมรดกเป็นเงินสด ที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างให้แก่คณะพยาบาลศาสตร์ มช.ในวันที่ 14 ก.ย. 2561
.
บั้นปลายของชีวิต ท่านอ่อนแอลง นอนพักมากขึ้นและเล่นเกมอักษรไขว้ที่ท่านชอบได้น้อยลง ที่สุดก็ค่อย ๆ หลับจากพวกเราไปเมื่อเวลาประมาณ 02.30 น. ของคืนวันที่ 22 ธ.ค. 2566 สิริรวมอายุได้ 99 ปี 6 เดือน 8 วัน ในวาระสุดท้ายท่านอาจารย์ปราณีตได้มอบร่างเพื่อเป็นอาจารย์ใหญ่ให้กับนักศึกษาแพทย์ รพ.มหาราชนครเชียงใหม่
.
รักและอาลัย รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา
.
คำจารึกอนุสรณ์สุนทรศรี
กราบสดุดีด้วยดวงจิตคิดมุ่งหมาย
อาจารย์ปราณีตศิษย์รักไม่รู้คลาย
ศิษย์ทั้งหลายน้อมเคารพนบบูชา
.
ด้วยความระลึกถึงตรึงใจภักดิ์
ได้ตระหนักพระคุณด้านการศึกษา
การพยาบาลรุ่งเรืองเปรื่องปัญญา
ท่านนำพาวิชาชีพเจริญไกล
.
เป็นแบบอย่างพยาบาลที่สร้างสรร
ทั้งมุ่งมั่นพัฒนาและแก้ไข
เสียสละมานะยิ่งอย่างจริงใจ
ธำรงไว้ในคุณค่าพยาบาล
.
ท่านเป็นครูผู้อุทิศที่ยิ่งใหญ่
สอนศิษย์ให้ใฝ่รู้กว้างไพศาล
ต้องอดทนฝึกฝนในการงาน
เป็นพยาบาลพร้อมน้อมคุณธรรม
.
สร้างความรักในศักดิ์ศรีวิชาชีพ
ดุจประทีปส่องทางสว่างล้ำ
มีเมตตาให้ศิษย์ได้จดจำ
ทุกถ้อยคำรำลึกมั่นกตัญญู
.
คุณความดีท่านนี้คณานับ
เมื่อล่วงลับสู่สวรรค์วิมานหรู
เหล่าศิษย์มาร่วมอาลัยให้คุณครู
ขอเชิดชูไว้ในจิตนิจนิรันดร์
.
ผู้ประพันธ์ รองศาสตราจารย์ชลอศรี แดงเปี่ยม
ศิษย์เก่าอนุปริญญาพยาบาล รุ่น 6 ข้าราชการบำนาญ
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
.
ข้อมูลจากหนังสือ 96 ปี ปิยาจารย์ รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา
.
NurseCMU Youtube Channel: https://www.youtube.com/watch?v=EqgxOMrMTkc

ข่าวบุคคลเด่น ประชุมสัมมนา/กิจกรรมของมหาวิทยาลัย ข่าวเด่น

ข่าว

100 ปี ชาตกาล รองศาสตราจารย์ปราณีต สวัสดิรักษา มรดกแห่งความเมตตา สู่การพัฒนาวิชาชีพพยาบาล

แกลลอรี่

ติดต่อมหาวิทยาลัย

บริการสำคัญ

เยี่ยมชมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ช่องทางสื่อสาร