ข่าว

“ขยะเป็นพลังงาน” โมเดลการจัดการขยะอย่างครบวงจรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผ่านศูนย์บริหารจัดการชีวมวลครบวงจร

          ในยุคที่ปัญหาขยะกลายเป็นหนึ่งในความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมระดับโลก มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้ริเริ่มพัฒนาแนวทางการจัดการขยะที่ไม่เพียงแต่ลดปริมาณขยะเท่านั้น แต่ยังสามารถ “เปลี่ยนขยะให้กลายเป็นพลังงาน” และส่งคืนประโยชน์สู่สังคม ผ่านแนวคิด Circular Economy หรือ เศรษฐกิจหมุนเวียน

          สถานการณ์ขยะในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จากข้อมูลล่าสุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีขยะสะสมเฉลี่ยวันละประมาณ 30 ตัน ซึ่งประกอบด้วย: ขยะอินทรีย์ 11.85 ตัน ขยะเชื้อเพลิง RDF 9.60 ตัน ขยะรีไซเคิล 0.15 ตัน ขยะอันตราย 0.15 ตัน ขวดแก้ว 0.90 ตัน โลหะ 0.15 ตัน อื่น ๆ อีก 6.00 ตัน

         ในจำนวนนี้ “ขยะอินทรีย์” ถือเป็นกลุ่มขยะที่มีศักยภาพสูงในการนำมาแปรรูปเป็นพลังงานสะอาด เช่น ก๊าซชีวภาพ (Biogas) และก๊าซชีวภาพอัด (CBG) ซึ่งสามารถนำไปใช้ทดแทนน้ำมันดีเซลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

         แนวคิด Circular Economy ที่ลงมือทำได้จริง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้พัฒนาโมเดลการจัดการขยะโดยอาศัย ศูนย์บริหารจัดการชีวมวลครบวงจร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นศูนย์กลาง ภายใต้การบริหารและจัดการโดย ERDI-CMUดำเนินงานโดยบูรณาการองค์ความรู้ด้านพลังงาน เทคโนโลยีชีวภาพ และระบบบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม โดยใช้หลักการ “ใช้ให้คุ้ม – แยกให้ชัด – เปลี่ยนให้เกิดมูลค่า”

ขั้นตอนหลักในโมเดลนี้ประกอบด้วย:

• การคัดแยกขยะที่ต้นทาง จากร้านอาหาร หอพัก ศูนย์อาหาร และห้างสรรพสินค้าในพื้นที่รอบมหาวิทยาลัย
• การแปรรูปขยะอินทรีย์ ด้วยกระบวนการย่อยสลายแบบไร้อากาศ (Anaerobic Digestion) ได้พลังงานในรูปของ Biogas และ CBG
• การใช้พลังงานกลับภายในมหาวิทยาลัย เช่น การใช้ CBG กับรถขนส่งขยะและรถโดยสารของ มช. รวมถึงการผลิตไฟฟ้าใช้ในศูนย์ปฏิบัติการ
• การส่งต่อผลพลอยได้สู่ชุมชน เช่น ปุ๋ยอินทรีย์จากตะกอนหมัก นำไปใช้ในภาคการเกษตร

          ผลตอบแทนที่จับต้องได้ จากการประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจ ขยะอินทรีย์ 1 ตัน สามารถสร้างประโยชน์รวมได้มากถึง 1,500–2,000 บาท ซึ่งแบ่งเป็น:
รายได้จาก Biogas = 220 บาท
การลดคาร์บอนไดออกไซด์ = 200 กก./ตัน
การลดต้นทุนค่าขนส่ง = 1,000 บาท/ตัน
เป้าหมายของโมเดล "ขยะเป็นพลังงาน"
รองรับขยะอินทรีย์สูงสุด 30 ตัน/วัน
ลดการฝังกลบได้ถึง 2,000 ตัน/ปี
ผลิตไฟฟ้า 100,000 kWh/ปี
ลดการปล่อยคาร์บอน 4,500 tCO?e/ปี
ผลิต CBG ทดแทนน้ำมันดีเซล 10,000 กิโลกรัม/ปี

           ก้าวสู่มหาวิทยาลัยต้นแบบด้านสิ่งแวดล้อม โมเดลนี้ไม่เพียงแต่ช่วยมหาวิทยาลัยลดค่าใช้จ่าย และลดภาระการจัดการขยะ แต่ยังเป็นต้นแบบให้กับหน่วยงานท้องถิ่น เทศบาล หรือองค์กรอื่น ๆ ในการออกแบบระบบจัดการขยะที่เน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน
“ขยะ = พลังงาน = โอกาสใหม่”
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มุ่งหน้าสู่การเป็น มหาวิทยาลัยปลอดคาร์บอน (Carbon Neutral University) อย่างแท้จริง