ข่าว

อควาโปนิกส์ ( Aquaponics ) ความหมายแบบเข้าใจง่าย ๆ คือระบบการปลูกพืชควบคู่กับการเลี้ยงปลา โดยการพึ่งพาอาศัยกันระหว่างพืชกับตัวปลาเอง พืชจะใช้น้ำเสียจากปลามาเป็นสารอาหาร น้ำถูกกรองโดยผ่านการกรองทางชีววิธี และนำกลับมาใช้ซ้ำโดยที่แทบไม่ต้องทิ้งน้ำเลย ระบบดังกล่าวเป็นหนึ่งในนวัตกรรม ระบบการเลี้ยงปลาแบบ Recirculating Aquaculture System (เป็นการเอาน้ำที่ใช้เลี้ยงปลาแล้วนำกลับมาใช้ใหม่ หรือ การรีไซเคิล) ที่น่าจะตอบโจทย์วิถีชีวิตเกษตรพอเพียงของคนในเมืองได้เป็นอย่างดี อควาโปนิกส์เป็นการใช้ปัจจัยการผลิตที่มีประสิทธิภาพเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในการผลิตอาหารที่ปราศจากการปนเปื้อนของสารเคมี ไม่เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและปลอดภัยต่อผู้บริโภค อควาโปนิกส์จึงเป็นเหมือนการเลียนแบบธรรมชาติ โดยการเอาของเสียจากระบบหนึ่งไปเป็นของดีอีกระบบหนึ่ง ถ้าเปรียบกับสมัยก่อนก็เหมือนกับการเลี้ยงปลาในนาข้าว ธาตุอาหารที่เกิดจากการขับถ่ายของเสียจากปลา เปรียบกับการให้ปุ๋ยอินทรีย์สำหรับการปลูกพืชแบบไฮโดรโปนิกส์ ซึ่งช่วยลดขั้นตอนการถ่ายน้ำทิ้งจากบ่อเลี้ยงปลาเพื่อกำจัดของเสียออกไป โดยใช้หลักการการหมุนเวียนของน้ำที่ใช้เลี้ยงปลามาผ่านระบบกรองเพื่อปรับคุณภาพน้ำ ระบบกรองถือเป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญในการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบอควาโปนิกส์ เพื่อกำจัดสารอาหารที่เป็นพิษ ให้อยู่ในรูปไม่เป็นพิษ โดยระบบกรองน้ำแบบชีววิธีจะเปลี่ยนสารประกอบพวกแอมโมเนียจากสิ่งปฏิกูลของเสียจากปลา ให้กลายเป็นสารประกอบพวกไนไตรท์ และไนเตรทตามลำดับ ซึ่งเป็นธาตุอาหารสำคัญที่พืชสามารถนำไปใช้ในการเจริญเติบโต

ปัจจุบันอควาโปนิกส์เปรียบเหมือนต้นแบบของการผลิตอาหารแบบยั่งยืน เป็นการรวมระบบของการเลี้ยงสัตว์น้ำและการปลูกพืชเข้าด้วยกัน ลดการสูญเสียน้ำอย่างสิ้นเปลือง ระบบเกษตรที่พึ่งพาซึ่งกันและกัน ระหว่างการเลี้ยงปลาและปลูกผักแบบผสมผสาน สามารถทำได้ทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ ประหยัดเวลาและขั้นตอนในการดูแล ทำได้ทุกพื้นที่ ใช้บริเวณพื้นที่ใช้สอยน้อย สามารถผลิตได้ในระดับครัวเรือนจนถึงระดับการค้า ในส่วนของข้อจำกัด เนื่องจากเป็นระบบที่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้าในการเดินระบบหมุนเวียนน้ำตลอดเวลา มีการลงทุนสูง และต้องทำการศึกษา เข้าใจเรียนรู้ระบบอย่างจริงจัง
ภาควิชาสัตวศาสตร์และสัตว์น้ำ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เปิดวิชาเรียนชื่อวิชา การเลี้ยงสัตว์น้ำแบบผสมผสาน integrated aquaculture 356472 มีนักศึกษาให้ความสนใจและศึกษาในกระบวนวิชา ที่คอยดูแล Crop กระบวนการผลิตทุกขั้นตอน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในวิชาเรียนแล้ว ยังเป็นการหารายได้เสริมให้นักศึกษาของภาควิชาฯ อีกด้วย

ท่านที่สนใจในระบบอควาโปนิกส์ หรือสนใจสั่งซื้อผลิตภัณฑ์เนื้อปลานิลสดและแบบแช่แข็ง ปลอดสารเคมี 100% จากภาควิชาฯ หรือขอคำแนะนำ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์บริการวิชาการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ มช. หรือ โทรสอบถาม 053-944088 ในวันเวลาราชการ