การเลือกและใส่หน้ากากป้องกันฝุ่นให้ถูกวิธี
ปัญหาฝุ่น PM2.5 เป็นมลพิษทางอากาศที่หลีกเลี่ยงได้ยาก โดยเฉพาะเมื่อต้องทำกิจกรรมกลางแจ้งหรือออกนอกอาคาร การป้องกันสุขภาพของตนเองจากฝุ่นละอองเป็นสิ่งสำคัญ หนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพคือการใช้หน้ากากป้องกันฝุ่นที่เหมาะสม บทความนี้จะแนะนำวิธีการเลือกและใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง
ประเภทของหน้ากากป้องกันฝุ่น
• หน้ากากผ้า – เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไป แต่ไม่สามารถป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ได้ดีเท่าหน้ากากที่มีแผ่นกรองเฉพาะ
• หน้ากากอนามัย (Surgical Mask) – สามารถป้องกันฝุ่นละอองขนาดใหญ่และเชื้อโรคจากละอองฝอยได้ แต่ไม่สามารถกรองฝุ่น PM2.5 ได้อย่างมีประสิทธิภาพเนื่องจากมีการรั่วไหลของอากาศจากขอบหน้ากาก
•หน้ากาก N95 หรือเทียบเท่า (KN95, FFP2) – ออกแบบให้แนบสนิทกับใบหน้า มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่นขนาดเล็ก PM2.5 ได้มากกว่า 95% แต่หากใส่เป็นเวลานานอาจรู้สึกอึดอัด
• หน้ากากที่มีวาล์วระบายอากาศ – ลดความอับชื้นภายในหน้ากาก ทำให้ใส่สบายขึ้น แต่ไม่เหมาะสำหรับการป้องกันเชื้อโรค เพราะอาจมีการแพร่กระจายเชื้อจากผู้สวมใส่
วิธีเลือกหน้ากากที่เหมาะสม
• เลือกหน้ากากที่สามารถกรองฝุ่น PM2.5 อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น N95, KN95 หรือ FFP2
• หน้ากากควรมีขนาดที่พอดีกับใบหน้า ไม่มีช่องว่างระหว่างหน้ากากและผิวหนัง
• หากต้องใส่เป็นเวลานาน ควรเลือกแบบที่ใส่สบายและมีสายรัดที่ไม่รัดแน่นเกินไป
• ตรวจสอบมาตรฐานของหน้ากาก เช่น NIOSH (สหรัฐอเมริกา), GB2626 (จีน) หรือ EN149 (ยุโรป)
วิธีใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง
• ล้างมือให้สะอาดก่อนจับหน้ากาก
• จับที่สายรัดและสวมหน้ากากให้คลุมจมูกและปาก
• ปรับสายรัดให้แน่นแต่ไม่อึดอัด เพื่อให้หน้ากากแนบสนิทกับใบหน้า
• ใช้นิ้วกดที่ขอบจมูกของหน้ากาก (หากมีแถบโลหะ) ให้เข้ากับรูปทรงของจมูก
• ตรวจสอบว่ามีลมรั่วออกจากขอบหน้ากากหรือไม่ โดยการหายใจเข้าและออก
• ถอดหน้ากากโดยจับที่สายรัด หลีกเลี่ยงการสัมผัสด้านหน้าของหน้ากาก และทิ้งในที่เหมาะสม
การบำรุงรักษาและเปลี่ยนหน้ากาก
• หน้ากากผ้า ควรซักทุกวันด้วยน้ำสบู่และตากให้แห้งก่อนใช้งาน
• หน้ากากอนามัย ควรเปลี่ยนใหม่ทุกวันหรือเมื่อรู้สึกว่าเปียกชื้น
• หน้ากาก N95 สามารถใช้ซ้ำได้หากยังอยู่ในสภาพดี แต่ควรเปลี่ยนเมื่อสกปรกหรือหายใจลำบาก
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสพื้นผิวด้านในของหน้ากากเพื่อลดการปนเปื้อน
คำแนะนำเพิ่มเติม
• หลีกเลี่ยงการใช้หน้ากากที่ชำรุดหรือเสื่อมสภาพ
• เด็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคปอดและโรคหัวใจ ควรใส่หน้ากากแบบแนบแน่นในระยะเวลาสั้น ๆ
• ควรมีหน้ากากสำรองติดตัวเสมอในกรณีที่ต้องเปลี่ยนระหว่างวัน
• ใช้หน้ากากร่วมกับมาตรการอื่น เช่น หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีฝุ่นมาก ใช้เครื่องฟอกอากาศ และดื่มน้ำให้เพียงพอ
• การเลือกและใส่หน้ากากอย่างถูกต้องช่วยลดความเสี่ยงจากฝุ่นละอองและมลพิษทางอากาศ ทำให้สุขภาพของคุณและครอบครัวปลอดภัยมากขึ้น
ขอบคุณข้อมูลจาก : ผศ.นพ.กัมปนาท วังแสน แพทย์อาชีวเวชศาสตร์ อาจารย์ประจำภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ มช. และรองผู้อำนวยการศูนย์บริหารจัดการความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน มช.
เรียบเรียง : นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร งานประชาสัมพันธ์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
#คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ #โรงพยาบาลสวนดอก #โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ #แพทย์เชียงใหม่ #แพทย์มช #หมอสวนดอก #แพทย์สวนดอก #MedCMUในมือคุณ #สื่อสารองค์กรMedCMU