ข่าว

แม้จะดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่การล้างมืออย่างถูกวิธีนั้นคือหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการป้องกันโรค โดยเฉพาะในกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์และผู้ดูแลเด็ก ซึ่งอาจมีโอกาสส่งต่อเชื้อโรคให้กับผู้อื่นได้ง่ายกว่าคนทั่วไป

??มือของเรา : มากกว่าการใช้งานคือแหล่งสะสมเชื้อ
มือของคนเราทำหน้าที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการกิน การทำงาน หรือการดูแลผู้ป่วย และในขณะเดียวกัน มือก็คือแหล่งสะสมเชื้อโรคที่มองไม่เห็น แม้ว่าจะดูสะอาดก็ตาม มีงานวิจัยชี้ว่าการล้างมือสามารถลดการแพร่กระจายเชื้อโรค ลดการติดเชื้อ และที่สำคัญคือ ช่วยชีวิตคนได้ถึง 5–8 ล้านคนทั่วโลกในแต่ละปี

??เชื้อโรคมีอยู่รอบตัว แม้บนโต๊ะทำงานของคุณ
หลายคนเข้าใจผิดว่าอยู่ในออฟฟิศทั้งวัน ไม่ได้ไปสัมผัสสิ่งสกปรกมากนักจึงไม่จำเป็นต้องล้างมือบ่อย ๆ แต่อย่าลืมว่า “mouse” หรือ “keyboard” ของเรานั้น อาจมีจำนวนเชื้อโรคมากกว่าฝารองนั่งในห้องน้ำเสียอีก การล้างมือหลังใช้งานจึงเป็นเรื่องจำเป็น

?ไม่ล้างมือ เสี่ยงติดโรคอะไรบ้าง
โรคที่มักเกิดจากการไม่ล้างมือมีอยู่หลายกลุ่ม ได้แก่:
1. โรคติดเชื้อทางเดินหายใจ เช่น ไข้หวัดใหญ่ หรือโควิด-19
2. โรคระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย ท้องร่วง หรืออาเจียน
3. โรคผิวหนัง เช่น เชื้อรา หรือติดเชื้อจากสัตว์เลี้ยง
4. โรคอุบัติใหม่ ซึ่งไม่สามารถคาดการณ์ได้ในอนาคต แต่สามารถป้องกันได้ด้วยพฤติกรรมพื้นฐาน เช่น การล้างมือเป็นประจำ

????เด็กคือกลุ่มเสี่ยงที่ต้องใส่ใจ
เด็กมักหยิบจับสิ่งของต่าง ๆ เข้าปากโดยไม่รู้ตัว การล้างมือที่ไม่ถูกวิธีหรือไม่ได้ล้างเลยจึงทำให้เด็กติดเชื้อได้ง่าย โดยเฉพาะในช่วงเปิดเทอมที่โรคระบาดในเด็ก เช่น RSV หรือไข้หวัดใหญ่ เริ่มกลับมาอีกครั้ง การสอนให้เด็กมีนิสัยล้างมืออย่างสม่ำเสมอจึงเป็นเรื่องสำคัญ

?สภาพอากาศร้อน ฆ่าเชื้อโรคได้จริงหรือ
ไม่เสมอไป! เพราะเชื้อโรคมีหลายชนิด บางชนิดทนร้อน บางชนิดทนเย็น แต่ที่สำคัญคือ เชื้อโรคสามารถอยู่บนมือเราได้แม้อุณหภูมิจะสูงแค่ไหนก็ตาม ดังนั้นทางที่ดีที่สุดคือการล้างมือด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์อย่างถูกวิธี

??จุดเสี่ยงที่ควรล้างมือทุกครั้ง
• หลังเข้าห้องน้ำ
• ก่อนและหลังรับประทานอาหาร
• หลังสัมผัสสัตว์เลี้ยงหรือเปลี่ยนผ้าอ้อม
• ก่อนหยิบจับลูกน้อยหรือสิ่งของที่ต้องใช้ร่วมกับคนอื่น
• หลังออกจากสถานที่สาธารณะ

?ถ้าไม่สะดวกใช้น้ำกับสบู่
สามารถใช้แอลกอฮอล์เจลแทนได้ โดยแนะนำให้ใช้ชนิดที่มีความเข้มข้น 70% ขึ้นไป เพราะแอลกอฮอล์จะฆ่าเชื้อได้เมื่อแห้งสนิทบนมือ ส่วนทิชชู่เปียกหรือทิชชู่แอลกอฮอล์ นั้นอาจไม่สามารถฆ่าเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ และหากใช้ไม่ถูกวิธีก็อาจทำให้เชื้อโรคสะสมมากขึ้นแทน

?ล้างมือให้ถูกวิธี ต้องครบ 7 ขั้นตอน
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แนะนำการล้างมือ 7 ขั้นตอน ดังนี้:
1. ถูฝ่ามือเข้าด้วยกัน
2. ถูหลังมือทั้งสองข้างและซอกนิ้ว
3. ถูฝ่ามือและซอกนิ้วข้างละรอบ
4. ถูหลังนิ้วมือกับฝ่ามือ
5. ถูนิ้วหัวแม่มือโดยรอบ
6. ถูปลายนิ้วมือกับฝ่ามืออีกข้าง
7. ถูรอบข้อมือทั้งสองข้าง

??อย่าลืมถอดนาฬิกา เครื่องประดับก่อนล้าง เพื่อให้ทำความสะอาดได้ทั่วถึงทุกซอกนิ้ว
??สรุป: ล้างมือ = ป้องกันโรค
อย่ามองข้ามการล้างมือ เพราะนี่คือด่านแรกของการป้องกันโรค โดยเฉพาะในยุคที่มีทั้งโรคเก่าและโรคใหม่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ล้างมือให้สะอาดและถูกวิธีทุกวัน เท่ากับดูแลทั้งตัวเอง ครอบครัว และสังคมไปพร้อมกัน

ขอบคุณข้อมูลจาก: อ.พญ.สิปาง ปังประเสริฐกุล อาจารย์ประจำสาขาโรคติดเชื้อ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ มช.
เรียบเรียง: นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร
งานประชาสัมพันธ์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
#MedCMU #คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ #แพทย์เชียงใหม่ #แพทย์มช. #หมอสวนดอก #โรงพยาบาลสวนดอก #Medcmuในมือคุณ #สื่อสารองค์กรMedcmu #ล้างมือ