คอนแทคเลนส์ ใช้อย่างไรให้ปลอดภัย

8 กันยายน 2568
คณะแพทยศาสตร์
ปัจจุบัน “คอนแทคเลนส์” ไม่ได้เป็นเพียงอุปกรณ์เพื่อการแก้ไขสายตาเท่านั้น แต่ยังกลายเป็นแฟชั่นยอดฮิต โดยเฉพาะเลนส์สีหรือที่หลายคนเรียกว่า Big Eye อย่างไรก็ตาม ดวงตาเป็นอวัยวะที่บอบบางมาก การเลือกและการใช้คอนแทคเลนส์อย่างถูกวิธีจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม

จุดเริ่มต้นของคอนแทคเลนส์
ย้อนกลับไปเมื่อกว่า 500 ปีก่อน Leonardo da Vinci ศิลปินและนักประดิษฐ์ชาวอิตาเลียน เป็นคนแรกที่ค้นพบว่าการหักเหของแสงสามารถเปลี่ยนภาพที่เห็นได้จากการจุ่มหน้าในภาชนะใส่น้ำ การทดลองของเขากลายเป็นรากฐานสำคัญของแนวคิดคอนแทคเลนส์

ต่อมา นักวิทยาศาสตร์ชาวฝรั่งเศส Ren? Descartes ได้ทดลองใช้แท่งแก้ววางบนดวงตาเพื่อเปลี่ยนภาพที่เห็น และในเวลาต่อมา F.A. M?ller ก็ได้พัฒนาเลนส์แก้วที่สามารถสวมใส่ในตาได้จริง ถือเป็นก้าวแรกของการใช้คอนแทคเลนส์ในเชิงการแพทย์

เลนส์ยุคแรกทำจากแก้ว แข็ง หนัก และระคายเคืองตา แต่ต่อมามีการพัฒนาเป็นพลาสติก PMMA และต่อยอดเป็นเลนส์ชนิดแข็งแบบ RGP (Rigid Gas Permeable Lens) ก่อนจะพัฒนาเป็น Soft Lens หรือเลนส์นิ่มที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน

คอนแทคเลนส์มีกี่ประเภท
ปัจจุบันคอนแทคเลนส์สามารถแบ่งออกได้หลักๆ 3 ประเภท
1. Soft Lens (เลนส์นิ่ม) – พบมากที่สุด ใช้เพื่อแก้สายตาหรือเพื่อความสวยงาม
2. RGP Lens (เลนส์แข็งชนิดก๊าซซึมผ่านได้) – ใช้ในผู้ที่มีปัญหากระจกตาผิดปกติหรือสายตาเอียงมาก
3. Scleral Lens – เลนส์ขนาดใหญ่ที่ครอบคลุมเกือบทั้งตา เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะตาแห้งรุนแรงหรือโรคตาเฉพาะทาง

ก่อนใส่คอนแทคเลนส์ ควรทำอะไร
หลายคนมักซื้อคอนแทคเลนส์เองตามร้านค้าหรือทางออนไลน์ แต่ความจริงแล้ว ควรตรวจโดยจักษุแพทย์ก่อน เพราะไม่ใช่ทุกคนจะเหมาะกับการใส่คอนแทคเลนส์ โดยเฉพาะผู้ที่มี
• โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หรือภูมิคุ้มกันต่ำ
• ภาวะตาแห้ง
• ความโค้งกระจกตาผิดปกติ

จักษุแพทย์จะตรวจสายตาอย่างละเอียด วัดความโค้งของกระจกตา และเลือกเลนส์ที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

วิธีใส่และถอดคอนแทคเลนส์อย่างถูกต้อง
1. ล้างมือด้วยสบู่และเช็ดให้แห้ง ก่อนสัมผัสเลนส์
2. ตรวจสอบว่าเลนส์อยู่ในด้านที่ถูกต้อง (ลักษณะโค้งเหมือนถ้วย)
3. ใช้นิ้วมือกดเปลือกตาและค่อย ๆ วางเลนส์ลงบนกระจกตา
4. เวลาถอด ใช้นิ้วชี้และนิ้วโป้งบีบเลนส์ออกเบา ๆ แล้วล้างด้วยน้ำยาล้างเลนส์ก่อนเก็บในตลับ

6 พฤติกรรมเสี่ยงที่ควรเลี่ยงเด็ดขาด
1. ใช้คอนแทคเลนส์ที่ ไม่มี อย. หรือสั่งซื้อจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ
2. ใส่คอนแทคเลนส์แล้วนอนหลับ เพิ่มความเสี่ยงติดเชื้อถึง 50%
3. ใส่คอนแทคเลนส์ว่ายน้ำหรือดำน้ำ เสี่ยงติดเชื้อประมาณ 25%
4. ใช้คอนแทคเลนส์ร่วมกับผู้อื่น เสี่ยงติดเชื้อรุนแรง
5. ใช้น้ำประปาหรือน้ำดื่มล้างคอนแทคเลนส์แทนน้ำยาฆ่าเชื้อ
6. ใส่คอนแทคเลนส์นานเกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน

น้ำยาล้างคอนแทคเลนส์ เลือกอย่างไร
• ต้องมี การรับรองจาก อย.
• ตรวจสอบวันหมดอายุ
• ใช้แล้วต้อง เททิ้งทุกครั้ง ห้ามนำกลับมาใช้ซ้ำ
• ไม่ควรใช้น้ำเกลือหรือน้ำเปล่าแช่คอนแทคเลนส์ เพราะไม่มีคุณสมบัติฆ่าเชื้อ


คอนแทคเลนส์เป็นสิ่งที่ช่วยให้ผู้มีปัญหาสายตามองเห็นชัดขึ้น และยังช่วยเพิ่มความมั่นใจด้านความงาม แต่การใช้ที่ผิดวิธีอาจทำให้เกิดการติดเชื้อที่ร้ายแรงจนถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นได้ ดังนั้นทุกครั้งก่อนใส่ควรได้รับคำแนะนำจากจักษุแพทย์ รักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัด และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เพื่อให้ดวงตาของคุณปลอดภัยและสดใสอยู่เสมอ

ขอบคุณข้อมูลจาก : รศ.พญ.จุฬาลักษณ์ ตั้งมั่นคงวรกูล
อาจารย์ประจำภาควิชาจักษุวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

เรียบเรียง : นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : งานสื่อสารองค์กร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

#คอนแทคเลนส์ #สุขภาพดีกับหมอสวนดอก #MedCMU #คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ #แพทย์เชียงใหม่ #แพทย์มช #หมอสวนดอก #โรงพยาบาลสวนดอก #Medcmuในมือคุณ #สื่อสารองค์กรMedcmu

แกลลอรี่