คณะนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) นำโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนวัฒน์ เชาวสกู ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ ร่วมด้วย น.ส.อานิสรา ดำทองดี นักศึกษาระดับปริญญาเอก สาขาวิชาความหลากหลายทางชีวภาพและชีววิทยาชาติพันธุ์ น.ส.ชนิตา อยู่สุขขี และนายเอกพล โพธิขวัญ นักศึกษาระดับปริญญาโท สาขาวิชาการสอนชีววิทยา น.ส.หทัยชนก จงสุข นักศึกษาระดับปริญญาโท สาขาวิชาชีววิทยา และนายกิติศักดิ์ อ๋องย่อง นักวิจัยอิสระ ค้นพบและตีพิมพ์พืชชนิดใหม่ของโลก วงศ์กระดังงา (Annonaceae) จำนวน 5 ชนิด คือ
- ต่างหูคลองเงิน (Orophea sichaikhanii Damth., Aongyong & Chaowasku) พบที่จังหวัดระนอง
- กระเช้าเขาสก (Pseuduvaria khaosokensis Yoosukkee & Chaowasku) พบที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี
- แสดทักษิณา (Winitia thailandana Chaowasku & Aongyong) พบที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี
- บุหรงฮาลาบาลา (Dasymaschalon halabalanum Jongsook & Chaowasku) พบที่จังหวัดนราธิวาส
- และการเวกกลีบเรียว (Artabotrys angustipetalus Photikwan & Chaowasku) พบที่จังหวัดกาญจนบุรี
โดยพืชทั้ง 5 ชนิดได้ถูกตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิและตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ คือ Plant Ecology and Evolution, Annales Botanici Fennici, European Journal of Taxonomy, Phytotaxa และ Willdenowia ตามลำดับ
พืชทั้ง 5 ชนิดนี้เป็นพืชหายาก ใกล้สูญพันธุ์ จำเป็นต้องอนุรักษ์อย่างเร่งด่วน อีกทั้งควรศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพเพื่อพัฒนาต่อยอดเป็นพืชสมุนไพรและพัฒนาเป็นไม้ดอกไม้ประดับ พบว่ากระเช้าเขาสกและแสดทักษิณามีดอกสีสันสวยสด ในขณะที่ต่างหูคลองเงินมีดอกรูปร่างน่ารักคล้ายต่างหู ส่วนบุหรงฮาลาบาลามีดอกขนาดใหญ่ ยาวได้ถึง 10 เซนติเมตร และการเวกกลีบเรียวมีดอกกลิ่นหอมแรง สามารถปลูกเป็นไม้เลื้อยทำซุ้มให้ร่มเงาได้
การค้นพบครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าประเทศไทยเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลก และยังมีสิ่งที่มีชีวิตที่รอการค้นพบอยู่อีกเป็นจำนวนมาก จึงจำเป็นที่ทุกภาคส่วนจะต้องให้ความสำคัญกับการศึกษาความหลายหลายทางชีวภาพ ไม่ว่าจะเป็นความหลากหลายในระดับชนิด ยีน หรือระบบนิเวศ ปัจจุบันยังขาดแคลนนักอนุกรมวิธานอยู่เป็นจำนวนมาก ในขณะเดียวกัน นักอนุกรมวิธานที่ทำงานอยู่กลับไม่ได้รับการสนับสนุนเท่าที่ควร ทำให้สิ่งมีชีวิตที่เปราะบางอาจสูญพันธุ์ก่อนการถูกค้นพบและตั้งชื่อวิทยาศาสตร์
ผลงานวิจัยนี้ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.)
อ่านงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
Orophea sichaikhanii (Annonaceae), a new species from southern Thailand, with a key to the species of Orophea in Thailand and notes on some species
https://doi.org/10.5091/plecevo.2021.1780
Pseuduvaria khaosokensis (Annonaceae), a New Species from Southern Thailand as Evidenced by Plastid Phylogeny and Morphology
https://doi.org/10.5735/085.058.0109
Generic status of Winitia (Annonaceae, Miliuseae) reaffirmed by molecular phylogenetic analysis, including a new species and a new combination from Thailand
https://doi.org/10.5852/ejt.2020.659
The non-monophyly of Dasymaschalon dasymaschalum (Annonaceae) revealed by a plastid DNA phylogeny, with D. halabalanum sp. nov. from Thailand and D. argenteum comb. nov.
https://doi.org/10.11646/phytotaxa.449.3.5
Artabotrys angustipetalus (Annonaceae), a new species from Thailand, including a plastid phylogeny and character evolutionary analyses of thorn occurrence in Artabotrys
https://doi.org/10.3372/wi.51.51106